Tijdens omgevingsconflicten worden partijen vaak vrij snel door een advocaat bijgestaan. Als partijen dan de keuze maken om te bemiddelen, komt de vraag snel aan bod: betrekken we onze advocaat daarbij?

Om met de deur in huis te vallen: mijn eigen ervaring leert dat de bijstand van een advocaat van een partij die in omgevingsbemiddeling stapt, vaak de kans op succes ervan net verhoogt.
Ik vind dus niet dat de advocaten van partijen zonder meer niet aan de bemiddelingstafel zouden horen.

Toen ik zelf advocaat was, heb ik destijds ook zelf bemiddelingen gevoerd voor, en samen met, mijn cliënten.
Nu merk ik, in mijn rol van omgevingsbemiddelaar dat de bemiddelingen waarbij advocaten ook betrokken zijn, zelfs vlotter lopen.

Uiteraard: elke bemiddeling is anders. In sommige omstandigheden schuiven advocaten (beter) mee aan tafel; in andere niet.
Maar, waarom verhoogt volgens mij de aanwezigheid van advocaten net de kansen op succes?

Ik geef er wat redenen voor.

Eén. Het zaadje.
Het blijken vaak net de advocaten van partijen te zijn die hen wijzen op de opportuniteit en kansen van een bemiddelingstraject.
Advocaten zijn trouwens ook verplicht om te wijzen op de mogelijkheden van alternatieve geschillenbeslechting.
Ze planten dus vaak net het eerste zaadje.

Twee. De link tot een bemiddelaar.
Omgevingsbemiddelaars zijn er nog niet veel. Het is wel wat zoeken naar de profielen die hierin een rol kunnen spelen. Advocaten die vaak in omgevingsconflicten werken, kennen het microklimaat goed en weten dus vaak net wél welke profielen er in hun specifiek dossier als (omgevings)bemiddelaar zou kunnen optreden. Ze brengen partijen dus ook vaak tot bij een (omgevings)bemiddelaar en kunnen ook het bemiddelingsprotocol nakijken.

Drie. Meer evenwicht aan tafel.
Omgevingsconflicten zijn vaak complex. Niet iedere partij aan tafel beschikt over dezelfde ervaring of expertise. En een evenwicht aan tafel is wel nodig om een bemiddeling te kunnen doen slagen. Zonder dat evenwicht, raakt het vertrouwen ook uit balans en krijgen partijen soms het gevoel dat hen iets wordt voorgehouden, of dat ze het zaakje niet vertrouwen.
Door de aanwezigheid van advocaten aan de zijde van de partijen kan het evenwicht in kennis worden hersteld. Dit evenwicht nivelleren zorgt ervoor dat partijen ook meer vertrouwen hebben in wat er tijdens de bemiddeling gebeurt en op tafel komt.
Vaak staan de advocaten al even aan de zijde van een partij, en is de advocaat ook de steunpilaar van die partij.
Als er eerder al advocaten aan de zijde van de partijen stonden, en je vraagt die partijen om hun advocaat tijdens de bemiddeling 'thuis te laten', kan er argwaan ontstaan, wat het vertrouwen in de bemiddelaar, of in het bemiddelingsproces, onnodig aantast.

Vier. Vertrouwelijkheid in de vingers.
Advocaten zijn ervaren rotten als het gaat over vertrouwelijk werken, en het respecteren van die context. In de bemiddeling gaan we op zoek naar de werkelijke belangen van partijen, en moeten partijen wel over hun eigen schaduw kunnen stappen. Advocaten zijn het gewoon om vertrouwelijk te werken en hebben ook vaak erg weinig moeite met het respecteren van het vertrouwelijk karakter van het bemiddelingsproces, en van de documenten die er bijvoorbeeld op tafel komen.

Vijf. Informed consent.
In principe is het niet de bedoeling dat de bemiddelaar de oplossing voor het conflict zoekt; partijen doen dat zelf. Maar in zo'n zoektocht moeten partijen ook goed weten wat zo'n akkoord inhoudt, en bijvoorbeeld wat hun alternatieven voor zo'n akkoord zijn. Wat is het beste alternatief zonder akkoord? Wat is het meest realistische alternatief als het akkoord er niet komt? En is wat op tafel ligt, een goede oplossing voor mij als partij? Een advocaat kan daarbij partijen goed bijstaan en adviseren. Het zorgt er niet alleen voor dat de partijen beter geïnformeerd en voorbereid aan tafel komen, maar ook dat ze goed op de hoogte zijn van wat een evt. akkoord op tafel voor hen, wat mogelijk is en hun (rechts)positie, betekent.

Zes. Redactie van het akkoord.
Een bemiddelingsakkoord bereiken is fijn, maar dan moet dat ook op papier worden uitgewerkt. Het formuleren van de onderlinge afspraken is een belangrijk onderdeel van het proces. Als de advocaten van partijen nauw bij de bemiddeling betrokken zijn, leert de ervaring dat dit de redactie van het akkoord bevordert en versnelt. Bij Maerland is dat natuurlijk helemaal niet zo, want Bram was lang omgevingsadvocaat, maar vaak zijn bemiddelaars ook niet juridisch geschoold en in dat geval bestaat het risico wel dat het akkoord een gebrekkige juridische kwaliteit vertoont. Als advocaten betrokken zijn, is die kans toch kleiner.